Partnerstwo Publiczno – Prywatne
PPP lub inaczej partnerstwo publiczno-prywatne to wszechogarniająca, długoterminowa umowa pomiędzy podmiotem publicznym (władze centralne lub samorządowe) a partnerem prywatnym, którego zadaniem jest przedstawienie koncepcji, finansowanie i budowa (lub modernizacja) obiektu (infrastruktury lub nieruchomości) będącego przedmiotem kontraktu, a następnie jego eksploatacja i konserwacja, najczęściej przez okres 20-30 lat lub nawet dłużej.
Z końcem umowy, obiekt przekazywany jest podmiotowi publicznemu.
Istnieją dwie główne formy PPP
Koncesja
Podmiot publiczny – koncesjodawca –powierza obowiązek zaprojektowania, finansowania, budowy (lub modernizacji) i eksploatacji obiektu, będącego przedmiotem koncesji, partnerowi prywatnemu – koncesjonariuszowi – na jego ryzyko. Zgodnie z tym modelem, partner prywatny pobiera opłaty od użytkowników (osób trzecich), korzystających z infrastruktury lub nieruchomości (zasada “użytkownik płaci”), a zatem ponosi ryzyko handlowe (tzw. „ryzyko ruchu”) związane ze stopniem wykorzystania danego obiektu. Jeżeli dochodzi do spadku liczby użytkowników, zyski koncesjonariusza maleją.
Umowa o partnerstwie
Zadania powierzone partnerowi prywatnemu przez podmiot publiczny są w dużej mierze takie same. Różnica polega natomiast na sposobie wynagradzania partnera prywatnego. Wynagrodzenie, które płacone jest przez podmiot publiczny, może różnić się w zależności od dostępności obiektu, czy też spełniania przez partnera prywatnego określonych w umowie kryteriów jakości.
Po co powierzać zarządzanie infrastrukturą publiczną sektorowi prywatnemu?
Niezależnie od modelu zarządzania, usługi publiczne są ściśle regulowane przez władze. Na podstawie umowy zawartej z partnerem prywatnym, organ władzy publicznej zachowuje prawo własności struktur. W kontrakcie definiuje zakres prac, określa cele, weryfikuje efektywność świadczonych usług i zatwierdza wynagrodzenie za ich realizację. Zapisy umowne muszą być przestrzegane przez partnera prywatnego.
Zgodnie z prawem PPP, partner prywatny nie ma wolnej ręki w tym co robi – o jego poczynaniach decyduje podmiot publiczny, który będąc odpowiedzialnym za usługę publiczną, określa zasady jej świadczenia. Ryzyko związane z finansowaniem, budową i eksploatacją infrastruktury zostaje przeniesione na partnera prywatnego. Jeżeli nie spełni on swoich zobowiązań, organ władzy publicznej podejmuje środki naprawcze.
Przykład: umowy koncesyjne na zarządzanie autostradami
Warunki umowy określają szczegółowo, jakie inwestycje mają zostać poczynione, a także definiują ok. 20 wskaźników efektywności, m.in. czas oczekiwania w kolejkach przed miejscami poboru opłat oraz stan nawierzchni drogi.